Atıf Kaptan

Mustafa GÖKSEL (Hür Kocaeli) İzmit- Değerli arkadaşlar, çok sevgili okurlar. Her şeyden önce dedem, aile büyüğümüz, başlıkta da belirttiğim gibi modern, çağdaş Türk tiyatrosunun mihenk taşı olan, Darülbedai (Bugünkü adıyla Devlet Tiyatroları)’ nın ve Türk sinemasının büyük usta efsane karakter oyuncusu, Kocaeli’de doğmuş ve bu şehirden dünyaya açılan en büyük kapı olan usta sanatçı ATIF KAPTAN TERZİOĞLU’ n dan bahsedeceğim. Yazım; doküman fazlalığı ve donanımın büyüklüğü dolayısıyla 2 bölüm sürecek. Bu ilk bölümde büyük ustanın hayatı ile yolculuğumuza başlayalım.

Basın, yayın, yazar, oyuncu ve yapımcılık kısaca kültür sanat kimliğim ile ele almanın dışında kökü yedi kuşaktan fazla orta Anadolu ve Kocaeli’nde dayanan köklü ailelerden biri olan Terzioğlu ailesinin bir ferdi ve ustanın torunu sıfatı ile de konuyu yazacağım. Asıl adı Atıf Terzioğlu olan usta sanatçının hayatını anlatırken; öncelikle Terzioğlu ailesinin kökünden giriş yapacağım. Hafız Ahmet, Veli Ahmet ve Terzi Ahmet olan İslam alimi müderris, terzilik ve Kocaeli’nin ve civarın en büyük tütün tüccarlığı ile uğraşan bu Terzioğlu ailesinin  büyüklerinin ve en büyüğü Hafız Ahmet’in 3 oğlundan tütün tüccarı Terzizade Emin Bey ( Emin Terzioğlu)’ nun 5 Erkek oğlundan ikincisidir Atıf Kaptan Terzioğlu.

Babası Emin beyin erkek kardeşi yani Şefik; Atıf, Akif, Ahmet ve Edip Terzioğlu kardeşlerin amcaları, İttihat ve Terakki’nin en büyük silahşörü Enver Paşa’nın baş yaveri ve fedaisi, İzmit’te caddelere adı verilen yaprak tütün tüccarı Kocaeli Halk Bankası (Kocaeli Bankası)’nın da kurucularından Miralay Mümtaz Paşa’dır. Annesi Nazime hanımın Ünsiyer ve Levrans olmak üzere iki kardeşi vardır. Atıf Kaptan‘ın en büyük teyzesi Osmanlı hükümdarlarından Kızıl Sultan lakaplı Abdülhamit Han’ın küçük torunu ile evli olan Prenses Levrans hanımefendi, ortanca teyzesi de yine Osmanlı hükümdarlarından Sultan 5. Mehmet Reşat Han‘ın büyük oğlu ile evli olan Ünsiyer hanımefendidir. Büyük ustanın diğer kardeşleri İzmit Belediye eski Başkanlığı, taş ocakları İşletmeciliği, TCDD İstasyon Müdürlüğü ve serbest meslek ticaret erbablığı gibi faaliyetlerde bulunmuşlardır. Anneleri Nazime hanım, Terzioğlu kardeşler küçük yaştayken emri hak baki olunca ve babaları Terzizade Emin bey (Emin Terzioğlu) 5 çocuğu ile yalnız kalınca, katıldığı bir davette tanıştığı Çanakkale Ezine Belediye Reisi Talip beyin kızı Nebile hanım ile evlenmiştir.

Bu minval üzere 1 Ocak 1908’de İzmit’te dünyaya gelmiştir. 5 yaş gibi çok küçük yaşta babası tarafından Sultan Reşat Han’ın gelini olan; oğlu Ziyaeddin Efendi’nin ölen ilk eşinden sonra evlendiği ikinci eşi olan teyzesi Ünsiyer Hanımefendi’ nin yanına Beşiktaş Yıldız Sarayı’na gönderilmiştir. Çocukluğu ve ilk öğrenimi sarayda geçmiştir. 7 Yaşında Teşvikiye’deki İttihat ve Terakki okuluna başlamıştır. 2 yıl burada devam ettikten sonra bir yıl da Nişantaşı Sultanisi’nde devam eder. Birinci Dünya Savaşı şiddetlenince teyzesi Ünsiyer hanımefendi ile Ziyaettin efendinin Haydarpaşa’daki köşküne taşınmışlardır. Sultan Reşat öldüğünde Ziyaettin efendi taht değişince Ünsiyer hanımefendi ile Atıf Kaptan’ı İzmit’e yollar. İzmit’ e dönerler. İzmit’te ilkokulun son sınıfı için Akçakoca İlkokulu’na okumaya gelir. Daha sonra İzmit’ in işgali sonucu Akçakoca İlkokulu kapanınca evini okul haline getiren o okulun öğretmenlerinden Recep hocanın evinde ders görürler. Hem de bir yan sınıfından olan çocukluk arkadaşı, sinemamızın ve tiyatromuzun büyük ustası yine İzmit’li Hulusi Kentmen ile birlikte.

Daha sonra tekrar İstanbul’a dönerek Şişli Terakki Lisesi’ne başlar . Orada eğitim alırken tiyatro ve sanat hayatına girerek sanatla tanışmıştır. Büyük ustanın hayatını anlattığım bu ilk bölümün ardından ikinci bölümde de sizlere sanat hayatını ve bıraktığı kültür, sanat miraslarını anlatacağım. Hepinize iyi okumalar diliyorum.