KSO Meclis Başkanı Hasan Tahsin Tuğrul başkanlığında gerçekleşen toplantıda Kocaeli Sanayi Odası Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, “Geçtiğimiz ay Konya’da bir gösteri uçağının eğitim uçuşu sırasında düşmesi sonucu şehit olan pilotumuza, Kuzey Irak’ta üs bölgesine yapılan saldırıda şehit olan askerimize ve Hakkari’de görevi başında yaralanan ve hastanede şehit olan askerimize Allah’tan rahmet ve acılı ailelerine başsağlığı diliyoruz.Ayrıca, bu hafta 22. Komite Başkanımız Gürdesan Gemi Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Mustafa Gürsoy’u kaybettik. Kendisine Allah’tan rahmet ve yakınlarına başsağlığı diliyoruz” dedi. Bu arada Otomotiv Sanayi Derneği’nin, “OSD Tedarik Sanayi Teknoloji ve Yenileşme Ödülü”nü alan ve Sanayi Bakanlığı’ndan “Ar-Ge Merkez”leri onaylanan Farba Otomotiv A.Ş.’yi kutlayıp başarılarının devamını dileyen Başkan Zeytinoğlu, “Ayrıca, dün akşam atanan 3 Bakanımıza da yeni görevlerinde başarılar diliyoruz” diye konuştu.
EKONOMİK DEĞERLENDİRME
Konuşmasına ekonomik değerlendirme yaparak devam eden KSO Başkanı Zeytinoğlu, “Mart ayında; İhracat 18 milyar 985 milyon dolar (+ yüzde 42,18) Tüm zamanların en yüksek değeri. Yılın ilk iki ayında en yüksek ocak ve şubat ayları gerçekleşmelerini görmüştük. Rekorlarla devam ediyoruz. En fazla ihracat yaptığımız ilk beş ülkeye baktığımızda; Almanya 1,6 milyar dolar (+ yüzde 30,8) , ABD 1,2 milyar dolar ( + yüzde 44,9), İngiltere 1,1 milyar dolar ( + yüzde 32,8), İtalya 979 milyon dolar ( + yüzde 81,4), Irak 927 milyon dolar ( + yüzde 89,3)
İthalat 23 milyar 679 milyon dolar (+ yüzde 25,8) , Yatırım (Sermaye) malları + yüzde 36,1, Hammadde (Ara mallar) → + yüzde 25,1, Tüketim malları + yüzde 17,9, Dış ticaret açığı 4 milyar 694 milyon dolar (- yüzde 14,1) (Cari açık açısından önemli.)
CARİ AÇIK
Şubat ayında yıllık Cari Açık 37 milyar 786 milyon dolara yükseldiğini belirten Başkan Zeytinoğlu, “Aylık açık 2,6 milyar dolar. Bu açığın temelinde hizmet gelirlerinin katkısının azalmasının etkisini görüyoruz. Hizmet gelirleri (şubat) 494 milyon dolar (2020 1 milyar 478 milyon dolar idi.)Şubat’ta dış ticaret açığındaki artış da açığı yükselten bir diğer etken oldu.Mart ayında, dış ticaret açığı gerilediğinden kısmi de olsa cari açıkta bir gerileme bekliyoruz” açıklamasında bulundu.
İŞSİZLİK ORANI YÜZDE 13,4
Zeytinoğlu, “İşsizlik oranı (şubat) yüzde 13,4 . (Hem geçen yılın aynı ayına göre hem ocak ayına göre 0,7 puan yükseldi) TÜİK tarafından yeni açıklanmaya başlanan; Atıl işgücü yüzde 28,3 (Potansiyel işgücü ve işsizlerden oluşuyor) Şubat ayında, geçen yılın aynı ayına göre; Çalışabilir nüfus 1,2 milyon kişi arttı. İşgücüne katılım 89 bin kişi arttı. İşgücüne dahil olmayanlar 1,1 milyon kişi arttı. İstihdam edilenler 124 bin kişi geriledi” dedi.
HAKAN GÜLDAĞ VE ALİ AĞAOĞLU
Kocaeli Sanayi Odası’nın Nisan 2021 ayı meclis toplantısına katılan konuk konuşmacılar; Dünya Gazetesi (NBE) Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Güldağ ve Ekonomist Ali Ağaoğlu birlikte daha önce gerçekleştirdikleri “Şans Sohbetleri” kapsamında gündem değerlendirmelerinde kısa çalışma ödeneği, kabinede uygulanan mini revizyon ve ekonomik konular ele alındı. Hakan Güldağ, “Önümüzdeki süreçte büyüme rakamları açıklanacak. Birinci çeyreği geride bıraktık. Görünen o ki yüzde 5 civarında bir büyüme göreceğiz. İkinci çeyrekte bu rakam daha da artacak. Sanayi üretimi birinci çeyrek itibariyle iyi gitti. İkinci çeyrek baz etkisi nedeniyle çok şaşırtıcı sanayi üretiminde büyüme rakamlarını görebileceğimiz bir dönem olarak önümüze çıkıyor. Yüzde 50’ye varan artışlar bile görülebilir. Bu sene imalat tarafında işler iyi gidiyor. Sanayi üretimi sadece ihracat değil iç talebin de etkisiyle canlı kalmaya devam edecek gibi görünüyor. Yani ikinci çeyrekte de yüzde 8 gibi ciddi büyümeler göreceğiz. Kredi kullanımı da hala bir takım kısıtlar gelmesine ve faizlerin yükselmesine rağmen kredi artışı da sürüyor. Bunun da büyümeye etkisi olacak. İlk yarı da yüzde 8 civarında büyüme gerçekleşebilir. Enflasyonda, Beklendiği gibi sene başındaki rota değişikliği sonrasında kurların da aşağıya gelmesinden sonra beklenilen, Mart-Nisan sonrası dönüş beklendiği kadar aşağı doğru hızlı olmayacak. Seviye bakımından da beklendiği kadar düşük olmayacak. Kurlar 8’in üzerinde kalmaya devam ediyor, sanki Haziran ayında Amerikan büyümesinde de yüzde 6.4 büyüme beklentisi vardı ama yüzde 7’nin de üzerine çıkması bekleniyor. Amerika’nın 10 yıllık tahminlerinin getirisi ile ilgili yeniden 1.60’ların üzerini görme ihtimali ortaya çıkabilir. Bu da Türkiye’de kurlar cephesinde dolarda 9’ların görülme ihtimali çok yükseldi. Euro’nun da 10’un üzerine çıkma ihtimali çok güçlendi.
Geçen sene ilk çeyrekte 5 milyar dolarlık bir turizm geliri elde etmiştik. Bu sene ise ikinci yarı da bir düzelme olmazsa, geçen senenin de altında kalma ihtimalini yüksek kılıyor. Kurlar üzerinde de baskı devam edecek gibi görünüyor. Kısa Çalışma Ödeneği ile ilgili, turizm ve onunla bağlantılı sektörlerle kapanan sektörlere ilişkin bir hazırlık yapılmaya başlanmış. Şubat sonunda maliyeden Cumhurbaşkanlığına, suiistimal olduğu belirtilerek kısa çalışma ödeneğinin uzatılmaması için talep gitmiş. Ama asıl sebebi 130 milyar TL olan işsizlik fonunda, paranın önemli ölçüde suyunu çekmiş olmasıdır. Bu nedenle buna ara verilmek istenmiş. Fakat, artan talepler doğrultusunda, turizm ve bağlantılı sektörlerde bunun tekrar gündem getirilmesi noktasında bir çalışma yapılacağı söyleniyor. Türkiye doğrudan destekler bakımından GSMH’na göre, verdiği desteğin oranı yüzde 1.5. Amerika’da bu oran yüzde 27, Almanya’da yüzde 8’i buluyor. Bizdeki bu paradaki sıkışma, önümüzdeki dönemde bu desteklerin kolay kolay gelmeyeceği yönünde. Bir KGF ile ilgili bir çalışma yapıldığı söyleniyor. Turizm sektörü ve onunla bağlantılı ve devletin kapattığı sektörlerle bağlantılı bir KGF geleceği söylendi. Geçen sefer ki tecrübeden hareketle, bu paraların doğrudan verilmeyeceği, fatura bazında bazı ödemelerin yürütüldüğü ifade edildi. Konteyner tarafında, enflasyonist baskının, fiyatlar meselesinin devam edeceği kanaatindeyim. Buarda bir oygapol bir piyasa var. Konteynercılar, yeni bir tarz geliştiriyorlar. Konteyner taşımacılığında dünyanın 1 numarası 4 milyon 80 bin teu’luk kapasitesi var. Bizim 1 numaralı şirketimizin ulaştığı rakam 58 bin teu. Bu işi artık, müşterilerinin bir restoran gibi görmesini hedefliyorlar. Alacakları paraları artırmayı kafalarına koymuşlar. Türkiye’de özel bir durum var. Türkiye’de 3 milyon kripto yatırımcısı var. Dünyada alım satımda 3., Avrupa’da birinci konumdayız. Bu bizim Türk Liramızın oynaklığından da kaynaklı bir durum“ ifadelerini kullandı.
Ali Ağaoğlu da, “Sanayi tarafında çok ciddi bir büyüme gerçekleşti. İnsanların evde kalma sürecinde enflasyon beklentileri bozuldu. Merkez Bankaları faizleri yönetirken, beklentileri dikkatle izlerler. Beklentilere göre uygulanan politika, ya beklentileri destekler ya da güç verir. Şuan ki politikalar da faiz yüksek ama bundan sonrası ile ilgili çok iyi mesajlar vermiyoruz. Kısa çalışma ödeneği ve işten çıkarma yasakları birbirini destekleyen konular. Enflasyon beklentileri özellikle işsizliğin arttığı dönemde artıyor. İşsizliğin büyük kısmı da hizmet sektöründen gelecek. Şuan da iç taraftaki talepten kaynaklanan bir beklenti bozulması ve enflasyon artışı, bir de yurtdışından ithal ettiğimiz bir enflasyon var. Petrolün artışı, hammadde fiyatlarının artışı, konteyner tarafında artış var. Dışarıdan ithal edilen enflasyonun faiz artışıyla kontrol etmek mümkün değil. Böyle bir riski önceden görüş tedbir almak gerekiyor.
Türkiye’nin elektrik tüketimi 2021’de artış gösteriyor. Bunda da sanayinin büyük bir etkisi var. Türkiye’de önden yüklemeli bir talep nedeniyle, kapasite kullanımı yüksek iken, önümüzdeki dönemde düşme ihtimali de yüksektir. Buna karşı önlem olarak, Merkez Bankası’na bir görev yükleme çabası içerisindeyiz. Merkez Bankası’nın izleyeceği politikadaki faiz oranının bana göre çok büyük önemi yok. Bundan sonra eğilim aşağı doğru dönmüş ise, 9 seviyesini görmemiz an meselesidir.
Amerika ile ilişkiler pozitife dönüyor, Rusya tarafında bir sıkışıklık var ama Mısır tarafında bir gelişme var. Mısır’ın açılması Türkiye için çok önemli. Oradaki pozitif gelişmeler, diğer taraftaki olumsuzlukları dengeleyebilir. Yunanistan ile görüşmeler devam ediyor. Rusya, Ukrayna, Boğazlar, Nato Tatbikatı ve gece yarısı yapılan değişiklikler negatiflerimiz. Bunları baskılayacak ve dengeleyecek pozitif hamleler de Türkiye’nin iç talebi. Devletin şuan da sanayiciye 160 milyar TL KDV borcu var. Yani devlet bir başka deyişle sıfır faizle fon kullanıyor. Sistemin daha sağlıklı çalışması açısından, KDV alacakları devletin borcudur. Bunun menkul kıymetleştirilmesi konusunda bir çaba gösterilmesi gerekiyor. Bu da sanayicinin işini önemli ölçüde rahatlatacak. Enflasyondan korunmak için, kripto paraları servet konumu aracı olarak görmüyorum. Pandemi nedeniyle evde oturan insanlar, alım satım işine kolay ulaşır hale geldiler. Can sıkıntısından da alım satım furyasına kapıldıkları için fiyatlar rasyonel olmayan seviyelere geldi. Kripto paraları, ödeme sistemleri ve e-para uygulayıcıları var. Özel lisansa tabiidirler. Onların bu paraları kullanarak ödeme yapmalarını yasaklayan bir düzenleme geldi. Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında Kripto varlık diye ilk defa bir varlık tanımlaması yapıldı. Bununla birlikte literatürümüze girdi” diye konuştu.
