Tanal’dan yetim aylığı teklifi

CHP İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal, Emekli Sandığı kapsamında emekli olup vefat etmiş sigortalının, Emekli Sandığı’ndan emekli olmuş kız çocuğunun, aynı zamanda yetim aylığına hak kazanması maksadıyla TBMM Başkanlığı’na kanun teklifi sundu. Tanal’ın hazırladığı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nde, SSK ve Bağ-Kur emeklisi olan kız çocuklarının yetim aylığına hak kazandıkları, ancak Emekli Sandığı’ndan emekli olanlara yetim aylığı alma hakkı tanınmadığına dikkat çekildi.

Kanun teklifinin gerekçesinde, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile tüm sigorta kollarında bulunan çalışanların tek bir kurum aracılığıyla sigorta primlerinin takip edebilir hale geldiği hatırlatıldı. SGK kapsamında sigortalının ölümü halinde hak sahiplerine, bir diğer deyişle sigortalının geride kalan yakınlarına belirli şartlar altında SGK tarafından yapılan ödemenin ‘ölüm aylığı’ olarak ifade edildiğinin aktarıldığı gerekçede, Sigortalının hak sahiplerinin ise 5510 sayılı Kanun’da belirtildiği, bunlar eş, çocuk, anne ve baba olduğu anlatıldı.

SGK kapsamındaki sigortalının vefat etmesi halinde eşine bağlanan paraya dul aylığı, çocukları için bağlanan paraya yetim aylığı denildiğinin dile getirildiği gerekçede şöyle devam edildi: “Aylık maaş alacak kişilerin çalışma, sağlık, eğitim durumu, cinsiyet, yaş gibi bazı kriterler aranmaktadır. Ekim 2008 tarihinden sonra vefat eden sigortalıların hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabilmesi için; 4/A ve 4/B sigortalıları için en az 1800 gün uzun vadeli sigorta kolları primi (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi) bildirilmiş olmak, veya sadece 4/A’lılar ( eski adıyla SSK’lılar) için her türlü borçlanma süreleri hariç olmak üzere az 5 yıldan beri sigortalı bulunup toplamda 900 gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olmak, 4/B sigortalıları için her türlü prim borcunu ödemiş olmak, sigortalının ölmeden önce malullük veya yaşlılık aylığına hak kazanmış olup işlemleri henüz tamamlanmamış olması veya aylık alıyor olması, bağlanmış bulunan malullük vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı sigortalı olarak çalışmaya başlamaları nedeniyle kesilmiş olması ve yazılı talepte bulunmak şartları aranmaktadır”

“ARADAKİ EŞİTSİZLİK GİDERİLMELİ”

Vefat eden sigortalının çocuklarının ölüm aylığı almalarının kız çocuğu, erkek çocuğu ve malul çocuklar olarak ayrı ayrı değerlendirilmeye tabi tutulduğunun kaydedildiği gerekçede, “Kız çocuklarına aylık bağlanabilmesi için 5510 sayılı Kanun veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmama veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olma şartı dışında, bunların yaşları ne olursa olsun evli olmaması, evli olmakla birlikte sonradan boşanmaları veya dul kalması şartı bulunduğu” hatırlatıldı.

CHP’li Mahmut Tanal’ın imzasını taşıyan kanun teklifinin gerekçesinde, SSK ve Bağ-Kur emeklisi olan kız çocukları, yetim aylığına hak kazanırken, Emekli Sandığı’ndan emekli olan kız çocuklarına yetim aylığı alma hakkı tanınmadığının vurgulanarak, “Ancak işbu husus hukuka ve hakkaniyete aykırılık teşkil etmektedir” denildi. Eşitlik ilkesinin düzenlendiği Anayasa’nın 10. maddesinin anımsatıldığı gerekçede, “Dolayısıyla SSK ve Bağ-Kur emeklisi kız çocukları, yetim aylığına hak kazanırken, Emekli Sandığı’ndan emekli olmuş kız çocuklarının yetim aylığına hak kazanamamaları Anayasamıza açıkça aykırılık teşkil etmektedir. Emekli Sandığı’ndan emekli olan kız çocuklarının da SSK ve Bağ-Kur emeklisi olan kız çocuklarına sağlanan hakkın tanınması gerekmektedir” ifadelerine yer verildi. Kanun teklifinin gerekçesinde, Emekli Sandığı’ndan emekli olmuş kız çocuklarının yetim aylığına hak kazanmasının sağlanarak, SSK ve Bağ-Kur emeklisi kız çocukları ile aralarındaki adaletsizliğin, eşitsizliğin giderilerek yaşanan hak kayıplarının önüne geçilmesinin hedeflendiğinin altı çizildi.