İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, Lazcaya çevrildi
Laz dili ve kültürü konusunda çalışma yürüten Laz Enstitüsü, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’ni Lazca’ya çevirdi. Çalışmanın amacı “Bu çeviri, Lazcanın sadece gündelik hayatta değil, evrensel meselelerde de bir ifade gücüne sahip olduğunu göstermektedir” şeklinde açıklandı.Laz Entitüsü’nden Osman Şafak Büyüklü, Bayramali Özşahin, Mehmet Kalo ve İsmail Avcı Bucaklişi İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’ni Lazcaya çevirdi. Bildirgenin hem Türkçe hem İngilizce metinlerini inceleyen üç kişi en uygun kelimeleri seçmek için özenli bir çalışma yürüttü.
Çalışmanın amaçlarından biri Lazca’nın yalnızca bir iletişim dili değil, aynı zamanda evrensel değerleri ifade edebilen bir kültür dili olduğunu, hukuksal metinlerin de Lazcaya çevrilebileceğini göstermek olarak açıklanıyor.
Dört kişilik ekip, “Neden böyle bir çalışmaya gerek duydunuz?” sorusuna “İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, insanlık tarihinin en önemli belgelerinden biri olarak tüm bireylerin eşit haklarını tanımlıyor. Bu belgeyi Lazca’ya çevirmek, Lazca konuşan toplulukların kendi ana dillerinde evrensel haklarına dair bilgiye ulaşabilmesini sağlamak adına kritik bir adımdır. Aynı zamanda, Lazcanın evrensel değer taşıyıcısı olarak önemini vurguluyoruz.” diye yanıt veriyor.Çalışma için yürüttükleri süreci ise “Çalışmamız titiz bir araştırma ve karşılaştırma sürecinden geçti. Lazcaya hakim birçok uzman bu çeviriye katkı sundu. Osman Şafak Büyüklü, Bayramali Özşahin, Mehmet Kalo ve İsmail Avcı Bucaklişi gibi isimleri zikrederek tarihe not düşmek gerekir. Beyannamenin Türkçe ve İngilizce metinlerini detaylı bir şekilde inceledik, Lazcaya en uygun karşılıkları bulmak için tartışmalar ve analizler yaptık. Özellikle farklı dillerdeki ifade biçimlerini daha iyi anlayabilmek ve Lazcadaki en uygun ifadeyi bulabilmek adına yapay zekadan da yardım aldık. Bazı ifadeleri Lazca’da ifade etmek zorluk yaratsa da, dilin kök yapısını kullanarak hem anlaşılır hem de doğru bir çeviri ortaya koyduk. Bu süreç, Lazcanın yaratıcı gücünü keşfetmemize olanak tanıdı.” sözleriyle aktarıyorlar.
Enstitü tarafından yürütlen çalışma ile Lazca konuşan topluluklarda farkındalık yaratmak, Lazca’nın uluslararası düzeyde tanınırlığını artırmak hedefleniyor. Lazca bildirge önümüzdeki günlerde basılı ve dijital olarak yaygınlaştırılacak. Lazca kurslarında ve üniversitelerde de eğitim materyali olarak kullanılmasını istiyorlar.
