Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM), genç kuşakta ne eğitimde ne istihdamda (NEET) olanlara ilişkin çarpıcı bir araştırma yayımladı.
Bloomberg’ten Olcay Büyüktaş’ın haberine göre, Prof. Dr. Seyfettin Gürsel ve Dr. Saliha Tanrıverdi’nin hazırladığı “Genç kuşakta ne eğitimde ne istihdamda (NEET) olanların çok boyutlu analizi” başlıklı çalışmada Türkiye’nin Avrupa’da açık ara en yüksek NEET oranına sahip ülke olduğu ortaya kondu.
2024 itibarıyla 15–24 yaş grubunda NEET oranı yüzde 22,9. Yani yaklaşık 2,3 milyon genç ne okuyor ne de çalışıyor. Bu gençlerin sadece dörtte biri iş arıyor. Araştırmaya göre 1 milyon 236 bin genç kadın, 487 bin genç erkek iş aramıyor.
Prof. Gürsel, genç kadınların iş aramama gerekçelerinin çoğunlukla “çocuk bakımı” ve “ev işleri” olduğunu, ancak bu kadınların üçte ikisinin bekar olduğuna dikkat çekerek, “Bu aslında geleneklerin dayattığı çalışma isteksizliğinin ifadesi” dedi. Erkeklerin ise daha çok “sağlık sorunları” ya da “kişisel nedenler” gibi inandırıcılığı düşük gerekçeler sunduğunu belirtti.
Bölgesel farklılıklara da işaret eden araştırma, Güneydoğu Anadolu’da NEET oranının yüzde 31,5’e, Ortadoğu Anadolu’da yüzde 28,3’e ulaştığını; en düşük oranın ise yüzde 12,8 ile İstanbul’da olduğunu gösteriyor. Gürsel’e göre bu tablo, gençlerin büyük kısmının asgari ücretin üzerinde bir ücret talep etmesine rağmen istihdam imkanlarının sınırlı olmasıyla da bağlantılı.
NEET oranlarının bu denli yüksek olması, Türkiye’nin hem düşük ortalama eğitim seviyesini hem de beşeri sermaye birikimindeki yavaş ilerlemeyi gösteriyor. Gürsel, özellikle kız çocuklarının eğitimde önlerinin açılmasının kritik olduğunu vurguluyor: “Bugünün genç kızlarında NEET oranını düşürmek, okul sürelerini uzatmak ve mezuniyet sonrası işe katılımlarını teşvik etmek gerekiyor. Bu da lafla değil, somut politikalarla olur.”
