Her yıl ilaçta kur güncellemesi öncesi yaşanan ilaç bulamama sorunu yine gündemde. Bulunamayan ilaçların sayısı resmi rakamların üstüne çıktı. Eczacılar ‘‘Ağrı kesicilerden, kanser ilaçlarına kadar birçok ilaç yok’’ dedi.
Döviz kurunun her geçen gün artması, buna karşın ilaç fiyatlandırmasında kullanılan avro kurunun gerçek kurun çok altında kalması ve zam beklentisi bulunamayan ilaç sorununu büyüttü. Firmaların zammı beklediği için en basit ağrı kesiciden, tansiyon, diyabet, depresyon, parkinson ve kanser gibi hayati önemdeki ilaçları eczanelere vermediği, hastaların ilaçlarına erişemediği belirtildi. Eczacılar, “Acil çözüm üretilmezse olan yine hastaya olacak” dedi.
ACİL ÇÖZÜM ŞART
İstanbul Eczacı Odası Başkanı Şeker Pınar Özcan, ilaç fiyatlarında kullanılan kurun gerçek döviz kurunun çok gerisinde kaldığını anımsatarak “En son geçen sene ekim ayında ilaç kuruna yüzde 25 civarında zam yapılmıştı. O zamandan bu yana herhangi bir güncelleme yapılmadı. Bu aralarda ilaç kuruna zam yapılacağı haberleri dolanmaya başlayınca ilaçlar iyice yok’lara girdi” dedi. Piyasada yüzde 15-16 kadar ilacın bulunamadığını söyleyen Özcan, şöyle devam etti:
“Piyasada pek çok kronik ilaç bulunamıyor. Kanser, şeker, tansiyon, tüp bebek ilaçları da aynı şekilde yok. Grip aşısı bile yok. Bu aşıyı hastalıklar başlamadan almazsanız hiç bir anlamı olmaz. Üretici tarafı ilaçları piyasaya kısıtlı veriyor ya da hiç veremiyor. İlaç zammını ve güncellemeyi almadan da piyasaya ilaç vermeyecektir. Bu durum depoya, depodan da bize yansıyor. Yüzde 24’lerde zam yapılacağı konuşuluyor, bu durum yine güncel kurun çok gerisinde. Güncelleme yapılsa da sorunlar sürecek. Çarklar ne firma ne depo ne de eczacılar için dönmüyor. Bazı uluslararası ilaç firmaları süreç içinde Türkiye’den çekilmişti, bu durum bu ilaç politikaları sürerse devam edecek. Bu fiyatlama sistemi değiştirilmedikçe sorun artacak. İlaç fiyatlandırmasında kullanılan güncelleme ekonomik şartlara uygun olarak yapılmalı, yılda bir kez değil bölünerek olmalı.”
KRİZ DERİNLEŞTİ
Tüm Eczacı İşverenler Sendikası (TEİS) Genel Başkanı Eczacı Nurten Saydan ise ilaç krizinin derinleşmesinin nedeninin kur farkı olduğunu söyledi. Saydan “İlaç fiyatlandırmasında kullanılan avro kurunun güncellenmesi bir yılı geçti ve kur farkı açıldıkça firmaların ilaç temin etme isteği azaldı. Sonuç olarak, bir yıl öncesine kıyasla ilaç yokluğu sorunu katlanarak büyüdü, eczanelerimiz boş raflar ve karşılanamayan reçetelerle karşı karşıya kaldı” dedi.Saydan, bulunamayan ilaçlara ilgili özetle şöyle konuştu: “İlaç yokluğu sorununun temel nedeni; Türkiye’deki ilaç fiyatlandırma sistemindeki kur politikasıdır. Şu anda İlaç Fiyat Kararnamesi’ne göre uygulanan sabit Avro kuru, gerçek kurun ancak yarısı seviyesinde kalıyor. İlaç Avro kuru 21,67 TL iken gerçek piyasa kuru 49 TL’ye yaklaşmış durumda. Aradaki bu büyük fark yüzünden, özellikle yurt dışından ilaç/hammadde getiren şirketler birçok ilacı bilinçli olarak piyasaya vermiyor ya da çok kısıtlı miktarlarda veriyor. Kısa vadede; İlaç fiyatlandırmasında kullanılan sabit kur derhal gerçekçi seviyeye çekilmeli. Bu nedenle, Şubat 2026’yı beklemeden kısa vadede bir kur revizyonu yapılması elzem. Uzun vadede kalıcı çözüm için yapılması gerekenlerin daha kapsamlı ve günün koşullarına uygun olması gerekiyor.”
