Bolu’dan başlayarak Karabük’e kadar devam eden Gerede Çayı’ndaki kirlilik her geçen gün artıyor. Yapılan analizlerde kirliliğin 5 ayda daha da arttığına dikkat çeken Gerede Çayı Temiz Aksın Platformu, yetkililere önlem alması çağrısı yaptı. Gerede Çayı Temiz Aksın Platformu (GEÇTAP), Gerede Çayı’ndaki kirliliğin artık gizlenemez hale geldiğini, buna karşın yetkililerin kamuoyunu yanıltıcı açıklamalar yaptığına dikkat çekerek “Kurallara uygun arıtma yapmadan zehir akıtan tüm OSB işletmelerinin faaliyetleri, kurallara uygun arıtma yapıncaya kadar derhal durdurulmalıdır. Halkı yanlış bilgilerle aldatan, atanmış yetkililer görevden alınmalı, seçilmiş sorumlular istifa etmeli” denildi.
GEÇTAP, Gerede Çayı’nda yıllardır süren çevre felaketinin artık gizlenemez hale geldiğini anımsatarak, akredite laboratuvarlarda yapılan analizlere dikkat çekti. Açıklamada “19 Mart 2025 tarihinde yapılan ilk akredite laboratuvar analizinde ağır kirlilik açık şekilde ortaya konmuş, çözünmüş oksijen seviyesinin balıkların ve diğer canlıların yaşayamayacağı düzeye indiği, suyun III. sınıf “kirli su” kategorisine düştüğü belgelenmişti. 1 Ağustos 2025 tarihinde ikinci akredite laboratuvar analizinde de inkâr edilemez biçimde acı gerçeği tekrar ortaya çıkmıştır” ifadelerine yer verildi.
KİRLİLİK KATLANDI
Analiz verilerinin paylaşıldığı açıklamada şöyle devam edildi:“Toplam Kjeldahl Azotu, yasal sınırın 357 kat üzerinde, yağ ve Gres, yasal sınırın 130 kat üzerinde, KOİ (Kimyasal Oksijen İhtiyacı), yasal sınırın 10 kat üzerinde, askıda katı madde, yasal sınırın neredeyse 2 katı üzerinde, sülfür, yasal sınırın 3,5 kat üzerinde, toplam Fosfor, yasal sınırın 5 kat üzerinde. Bu veriler, Gerede Çayı’nın ‘çok kirli su’ sınıfına düştüğünü ve neredeyse oksijensiz kaldığını göstermektedir.19 Mart 2025’te yapılan ilk analizde kirlilik ağır seviyedeyken, 1 Ağustos 2025’te alınan ikinci örneklerde ise kirliliğin katlanarak arttığı görülmektedir. Yani geçen beş ayda herhangi bir iyileştirme yapılmamış, aksine arıtmasız deşarjlar nedeniyle çaydaki zehir yükü büyümüştür. Bu tablo; arıtma tesislerinin çalışmadığını veya işletmelerin hiçbir arıtma yapmadan atıklarını doğrudan Gerede Çayı’na bıraktığını kanıtlamaktadır. Bu tablo sadece Gerede Çayı’nın değil tüm Filyos havzasının ve Karadeniz’in ölüm fermanıdır. Bu sonuçlara rağmen yetkililer, kamuoyunu yanıltıcı açıklamalar yaparak “değerlerin uygun” olduğunu iddia etmektedirler. Bolu Milletvekili Sayın Yüksel Coşkunyürek, bizleri “sermaye düşmanlığı” ile suçlayarak gerçeği saptırmaya çalışmaktadır.
Oysaki analiz sonuçları ortadadır. Gerede Çayı’ndaki kirlilik oranları, yasal limitlerin katbekat üzerindedir. Filyos Irmağı, Havzasında yaşayan tüm halkı zehirlemekte, çocuklarımızın geleceği karartılmaktadır. Gerede Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ersin Kaşka ise bizleri “Gerede’ye düşmanlıkla” itham etmiştir. Oysa Gerede Çayı’nın kenarında yaşayan köylüler yıllardır bu zehri soluyor, bu sudan tarım alanlarını sulayamıyor, hayvanlarına su veremiyor. Gerçek düşmanlık, halkın sağlığını hiçe sayıp kârı öncelemektir. Bolu Valisi Abdulaziz Aydın ise “fabrikalar lazım, hedefimiz refah” diyerek kirliliği görmezden gelmektedir. Biz de soruyoruz; refah, birkaç fabrika sahibinin doğaya zarar vererek daha fazla para kazanması mıdır, yoksa halkın sağlıklı bir çevrede yaşaması mıdır?”
ARITMA SİSTEMİ KURUN
Gerede Temiz Aksın Platformu, talepleri şöyle sıraladı:
– Kurallara uygun arıtma yapmadan zehir akıtan tüm OSB işletmelerinin faaliyetleri, kurallara uygun arıtma yapıncaya kadar derhal durdurulmalıdır.
– Yetersiz arıtma tesisleri yerine etkin kapasite ve uluslararası standartlarda arıtma sistemleri kurulmalıdır.
– Halkı yanlış bilgilerle aldatan, atanmış yetkililer görevden alınmalı, seçilmiş sorumlular ise istifa etmelidir
