Dünya genelinde 50’den fazla bilim insanının yaptığı yeni bir araştırmaya göre, insanların neden olduğu küresel ısıtma her on yılda 0,26 °C ile kayıtların tutulmaya başladığı tarihten bu yana en yüksek oranda ilerliyor.
Leeds Üniversitesi tarafından yürütülen Küresel İklim Değişikliği Göstergeleri (Indicators of Global Climate Change) raporunun ikincisi, geçen yılki raporda belirtilen 2013-2022 döneminde 1,14 °C’lik artıştan daha da yüksek bir şekilde, insan kaynaklı ısıtmanın son 10 yılda (2014-2023) 1,19 °C’ye yükseldiğini ortaya koyuyor.
Küresel İklim İletişim Ağı’nın aktardığına göre, 2023 yılına tek başına bakıldığında, insan faaliyetlerinin neden olduğu ısıtma 1,3°C’ye ulaştı. Bu, 2023’te yaşadığımız toplam ısınma miktarından (1,43 °C) daha düşük ve 2023’ün rekor sıcaklıklarında doğal iklim değişkenliğinin, özellikle de El Niño’nun rol oynadığını gösteriyor.
“Sıcaklık her zamankinden daha hızlı ilerliyor”
Küresel İklim Değişikliği Göstergeleri Projesi’ni koordine eden Leeds Üniversitesi Priestley İklim Geleceği Merkezi Direktörü Profesör Piers Forster, araştırmaya ilişkin şöyle dedi:
“Analizimiz, iklim eylemi sera gazı emisyonlarındaki artışı yavaşlatmış olsa da, insan eyleminin neden olduğu küresel ısıtma seviyesinin geçtiğimiz yıl artmaya devam ettiğini gösteriyor. Küresel sıcaklıklar hâlâ yanlış yönde ve her zamankinden daha hızlı ilerliyor.
“Analizimiz insan faaliyetlerinin neden olduğu uzun vadeli eğilimleri izlemek üzere tasarlandı. Gözlemlenen sıcaklıklar, daha kısa vadeli doğal değişimler tarafından modüle edilen bu uzun vadeli eğilimin bir ürünüdür. Gözlemlenen sıcaklık rekorlarının kırıldığı geçen yıl, bu doğal faktörler uzun vadeli ısınmaya geçici olarak yüzde 10 civarında katkıda bulundu.”
Bulgular
Rapordaki diğer önemli bulgular şöyle:
- İnsan kaynaklı ısınma son 10 yılda (2014-2023) 1,19 °C’ye yükseldi – 2013-2022 döneminde görülen 1,14 °C’lik artıştan daha yüksek (geçen yılki raporda belirtildi).
- İnsan kaynaklı ısınma, 2014-2023 yılları arasında on yılda yaklaşık 0,26 °C’ye ulaşarak kayıtlarda benzeri görülmemiş bir hızda artıyor.
- Bu yüksek ısınma oranı, yılda 53 milyar ton CO2 eşdeğerinde olan sera gazı emisyonlarının sürekli olarak yüksek olmasının yanı sıra, atmosferdeki partiküllerden kaynaklanan insan kaynaklı soğumanın gücünü azaltan hava kalitesinde süregelen iyileşmelerin bir kombinasyonundan kaynaklanıyor.
- Yüksek sera gazı emisyon seviyeleri Dünya’nın enerji dengesini de etkiliyor: Okyanus şamandıraları ve uydular Dünya’nın okyanuslarına, buzullarına, topraklarına ve atmosferine eşi benzeri görülmemiş ısı akışlarını takip ediyor. Bu ısı akışı, uzun vadeli ortalamasından yüzde 50 daha yüksek.
Raporun, dünyadaki her ülkenin emisyonları azaltmak ve iklim etkilerine uyum sağlamak için 2025 yılına kadar Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’ne (UNFCCC) sunmayı taahhüt ettiği iyileştirilmiş iklim planları olan yeni Ulusal Katkı Beyanları’nın bilgilendirilmesinde güçlü bir rol oynayacağı umuluyor. (TY)
