Kadının evlendikten sonra erkeğin hanesine kaydedilmesini öngören düzenleme AYM’de tartışılacak. Mahkeme daha önce kadının erkeğe ait soyadını taşıma zorunluluğunu iptal etmişti.
Kadınların evlendikten sonra erkeğin soyadını almasına ilişkin zorunlu tutulan düzenlemeyi iptal eden Anayasa Mahkemesi‘nin (AYM) önüne bu kez de “evlenen kadının kaydı kocasının hanesine taşınır” düzenlemesinin iptali geldi.
Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 23. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “Evlenen kadının kaydı kocasının hanesine taşınır. Kocası ölen kadın yeniden evlenmedikçe ölen kocasının aile kütüğünde kalır. Ancak dilerse babasının kütüğüne dönebilir” hükmünün iptali istemiyle Anayasa Mahkemesine başvuru yapıldı.
Eşitlik ilkesine aykırı
İstanbul 14. Asliye Hukuk Mahkemesi, baktığı bir davada söz konusu hükmün Anayasa’daki eşitlik ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne itiraz yoluyla başvurdu. Mahkeme, düzenlemenin kadın ve erkek arasında evlilik sonrası nüfus kaydı yönünden farklı muamele oluşturduğunu belirterek, kuralın iptal edilmesi gerektiği görüşünü bildirdi.
İlk inceleme 6 Kasım’da
Yüksek Mahkeme, Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 23. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan hükmün iptali istemini 6 Kasım’daki Genel Kurul gündeminde ele alacak. Başvuruda bir eksiklik tespit edilmezse, düzenlemenin iptal istemi daha sonra belirlenecek bir günde esastan görüşülecek.
Anayasa Mahkemesi’nce, daha önce iptal edilen Türk Medeni Kanunu’nun 187. maddesinin birinci cümlesi, “evlenen kadının kocasının soyadını alacağını ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadının önünde önceki soyadını da kullanabileceği, kadının evlenmeden önceki soyadını evlendikten sonra tek başına kullanamayacağını” öngörüyordu.
Yüksek Mahkeme’nin iptal kararında, “Erkek, evlenmeden önceki soyadını evlendikten sonra da tek başına kullanabildiği halde kuralla kadının evlenmeden önceki soyadını evlendikten sonra ancak kocasının soyadının önünde kullanabileceği öngörüldüğünden karşılaştırmaya müsait şekilde benzer durumda olan eşler arasında cinsiyet temelinde farklı muamelenin yapıldığı açıktır” değerlendirmesi yapılmıştı.
Bu kararın ardından AKP’nin hazırladığı 9. Yargı Paketi taslağında, kadının evlenince kocasının soyadını almasını yeniden zorunlu kılan bir maddeye yer verilmiş, ancak yoğun tepkiler üzerine bu hüküm taslaktan çıkarılmıştı.
