Yaşlı bakımı da yurttaşın cebinden
Devletin asli görevi olan yaşlı bakım hizmeti, prim ödemeli sigorta sistemine dönüştürülüyor. Tüm Emeklilerin Sendikası’ndan Tunca, “Emekçilerden para toplamanın başka bir aracı devreye sokuluyor” dedi.Türkiye’de nüfusun yaşlanması, buna ilişkin yeterli düzeyde bir kamusal örgütlenme ve destek programı olmaması dolayısıyla yaşlı bakımı giderek daha büyük bir sorun haline geliyor. Bu kapsamda 2019 yılında ilk kez gündeme gelen ‘Uzun Süreli Bakım Sigortası’ yeniden tartışmaya açıldı.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakan Yardımcısı Sevim Sayım Madak, Bebek Ölümlerini Araştırma Komisyonu’nda yaptığı açıklamada bakım sigortası modeli üzerine yürütülen çalışmaların belirli bir olgunluğa ulaştığını kaydetti. Ancak bu sistemin nasıl işleyeceği, kimleri kapsayacağı ve sosyal devlet anlayışıyla ne kadar örtüştüğü konusunda ciddi soru işaretleri bulunuyor.Ancak son aşamaya geldiği bildirilen devlet ‘destekli’ sigorta modeli, sosyal devletin asli görevlerinden biri olan yaşlı bakımını bir hak olmaktan çıkararak, piyasaya devreden bir anlayışın benimsendiğini gösteriyor.
Kişiler uzun süreli bakım sigortasını kendileri için yaptırabileceği gibi anne ve baba gibi aile üyeleri için de yaptırabilecek. Bunun için devlete ekstra prim ödenecek, devlet de kurulacak sisteme katkı yapacak. Yaşlılık dönemi geldiğinde de ister evde, ister bakımevinde oluşacak bakım giderleri uzun süreli bakım sigortasından karşılanacak. Sistemin Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) gibi işlemesi öngörülüyor.
2019’daki 1. Yaşlılık Şurası’nda gündeme gelen bu model, 12. Kalkınma Planı’nda da yer aldı. Plana göre, yaşlı bakım hizmetlerinin finansmanı için mevcut durum analizi yapılacak, ihtiyaçlar belirlenecek ve uygulanabilir bir mevzuat düzenlemesi getirilecek. Ayrıca, sigortacılık sektörünün gelişimini desteklemek amacıyla “Tamamlayıcı Uzun Süreli Bakım Sigortası” adı altında yeni bir model oluşturulacak. Bakım hizmetlerine erişim için vatandaşın cebinden para çıkması gerekecek. KAMUSAL HİZMET İHTİYACI ARTIYOR
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın verileri, sayıları 9,1 milyon kişiyi aşan yaşlı nüfusun bakım ihtiyacını karşılayacak sosyal hizmet mekanizmalarının yetersizliğini gözler önüne seriyor. Bakanlığın bünyesinde yalnızca 169 huzurevi, 41 gündüz bakım evi ve sadece 4 yaşlı yaşam evi bulunurken özel sektöre ait 272 huzurevi faaliyet gösteriyor. Ayrıca, bakanlığın sosyal yardım verilerine göre 737 bin 837 kişi yaşlılık aylığı alıyor, ancak ödenen rakamlar yaşlı nüfusun bakım ve destek ihtiyacını karşılamakta yetersiz kalıyor.
