Antik dünyanın en büyük tiyatrosu olarak bilinen Efes Antik Tiyatrosu’ndan bile daha büyük olduğu tespit edilen Nikomedya Antik Tiyatrosu’nun 164 metre uzunluğunda 50 metre genişliğinde olduğu ve 7 girişinin bulunduğu ortaya çıkarıldı. Bizans döneminden itibaren bu büyük tiyatronun pek çok parçasının kentin surlarını güçlendirmek için yer değiştirdiği de bilinmektedir. Tiyatronun bu anlamda kentin günümüze kadar korunmasındaki rolü de söz konusudur. Nikomedya Antik Tiyatrosu, 1995 yılında da birinci derece sit alanı olarak tescil edilmiştir.
Antik tiyatronun gün yüzüne çıkarılacak olmasının yaratacağı etki ile olsa gerek 1997 yılında kentte tiyatro alanında bir başka gelişme daha yaşandı: O zamanki adıyla İzmit Belediyesi çok önemli bir ilke imza atarak Türkiye’nin dördüncü, Anadolu’nun ilk ödenekli tiyatrosu olan İzmit Şehir Tiyatroları’nı 1997 yılının temmuz ayında kurdu. Tiyatro, perdelerini Kasım 1997’de Işıl Kasapoğlu’nun genel sanat yönetmenliğinde Seka Salonu’nda “Hamlet” oyunuyla açtı.
Kentteki tiyatro sanatçılarının emekleri, İzmitlilerin tiyatroya gösterdiği yoğun ilgi ve o dönemdeki yerel ve mülki yöneticilerin öngörüleri sayesinde 1998 ilkbaharında ise görkemli bir tiyatro salonu olan Süleyman Demirel Kültür Merkezi açıldı. Sonrasını cumhuriyet tarihimizin önemli tiyatro sanatçısı ve yazarlarından Özdemir Nutku’ dan dinleyelim.
“İzmit Şehir Tiyatrosu, bu olanaklar içinde arka arkaya projeler geliştirmiştir. 1998’den itibaren Sokak Tiyatrosu Festivali’ni başlatmıştır ve gençler için bir tiyatro okulu açmıştır. Kukla ve gölge oyunları geleneğimizi sürdürmek için atölyeler açmış ve seminerler düzenlemiştir. 1999’da İstanbul Uluslararası Tiyatro Festivali’ne Bernard-Marie Koltês’ in ‘Roberto Zucco’ oyunu ile katılmıştır”
İroni Yapım Organizasyon sahibi Zafer Çetin, “Bu kentin köklerinde, taşında, toprağında tiyatro var demiştik. Kentteki pek çok kurum, kuruluş ve tiyatro sanatına gönül vermiş sanatçı ve eğitimciler sayesinde Kocaeli’nde tiyatroya ciddi bir ilgi oluşmuştur. Kent, kendi içinden çok önemli oyuncular, müzisyenler, yönetmenler, sahne sanatçıları, yazarlar çıkardı ve çıkarmaya da devam etmektedir. Geçtiğimiz yıllarda açıklanan ‘Tiyatro İstatistikleri’ verilerine göre ülkemizdeki tiyatro seyircisinin en çok Kocaeli’de olması ilin hem geçmişi hem de günümüz durumuyla tutarlıdır. Kocaeli kentimizin tiyatro geleneği açısından gerek antik mirası gerekse de günümüze kadar izlediği bu gelişimi yeni kanallarla desteklenerek hak ettiği misyona kavuşturulması gerektiği ortadadır.
Biz, İroni Yapım Organizasyon olarak kentimizde uzun yıllar yaşayacak bir geleneği başlatmak istiyoruz. Nasıl ki geçmişte Kocaeli Fuarı, yakın zamanda başlayan Kocaeli Kitap Fuarı kısa süre içinde halkımızdan büyük bir ilgi görmüş, fuar başlamadan haftalar önce kentimizde heyecan uyandırmayı başarmışsa, benzer bir heyecanı bizler Kocaeli Tiyatro Festivali ile de yaşatacağımıza gönülden inanıyoruz.
Türkiye’den birçok önemli tiyatronun kentimizde ağırlandığı, prömiyerlerin yapıldığı bir festival… Bu adım ile kent halkının entelektüel birikimine katkı sunacak, kentimizin sanayi ve turizm kenti kimliğinin yanında hak ettiği sanat ve kültür kenti kimliğini de kazandıracak bir gelenek başlatmak istiyoruz. Kentimiz sanatseverlerinin de bu festivali yıllardır beklediğini biliyoruz” ifadelerini kullandı.
Mayıs ayında Kocaeli I. Tiyatro Festivali perdelerini açıyor
Çetin, “Anadolu’nun ilk ödenekli tiyatrosu olan Kocaeli Şehir Tiyatroları’nın Seka Salonu’ndaki ilk oyunu olan Hamlet’te, W. Shakespeare’ in yüzyıllar öncesinden Hamlet’e söylettiği o meşhur tiratla manifestomuzu noktalıyoruz: “Olmak, ya da olmamak, işte bütün mesele bu!” dedi.
